village (Q197)
Jump to navigation
Jump to search
Village is a locality composed of a group of buildings, mostly of residential and economic character, but sometimes, also industrial ones (i.e. ironworks, mill) as well as a belonging land, inhabited by people involved particularly in agricultu...
Language | Label | Description | Also known as |
---|---|---|---|
English | village |
Village is a locality composed of a group of buildings, mostly of residential and economic character, but sometimes, also industrial ones (i.e. ironworks, mill) as well as a belonging land, inhabited by people involved particularly in agricultu... |
Statements
A development in a village may be dense (i.e. villages established according to a German law introducing a linear development) or scattered (i.e. Hauländer colonies, Dutch settlement, from 18th century or early medieval single manor settlements). A village may preponderate (be a superior settlement) any other units, such as: a hamlet or a mill settlement; it is also dependent on a manor, which supervises a village in legal and administrative issues. Inhabitants from all units forming a village comprise a village community. Studies on this type of localities distinguish an abandoned village, a settlement that lost its functions due to environmental, political, or economic incidents. In historiography, one can find an expression a lost village, which stands for a village, where settlement was not re-established.In German language in the nineteenth century, two terms could coexist - Pfarrdorf and Kirchdorf. The first meant a larger village with a parish church, and a second smaller village with an auxiliary (filial) church, but these criteria of distinction were not strict and neither used consistently. For example on the Gilly map (1802-1803), only the following categories exist: Kirchdorf and Dorf ohne Kirche.
en
0 references
Wieś może posiadać zwartą (np. wsie lokowane na prawie niemieckim np. ulicówki, łańcuchówki) lub rozproszoną zabudowę (często kolonie olęderskie w XVIII w. lub wczesnośredniowieczne osady jednodworcze). Wieś może dominować (być jednostką nadrzędną osadniczo) w stosunku do innych jednostek takich jak np. przysiółek, osada młyńska; jest także zależna od pana gruntowego, który sprawuje nad nią nadzór własnościowy. Mieszkańcy wszystkich jednostek składających się na wieś tworzą jedną wspólnotę wiejską. W badaniach nad wsią rozróżnia się także pojęcie wsi opustoszałej, czyli takiej, która fizycznie przestała pełnić swoje funkcje w wyniku zdarzeń o charakterze losowym, środowiskowym, politycznym lub gospodarczym. W literaturze przedmiotu funkcjonuje także określenie wieś zaginiona, które odnosi się do wsi, w których nie wznowiono osadnictwa.W języku niemieckim w XIX wieku mogły funkcjonować równolegle dwa terminy – Pfarrdorf i Kirchdorf. Pierwszy oznaczał raczej większą wieś z kościołem parafialnym, zaś drugi mniejszą wieś z kościołem pomocniczym. Terminy te nie były jednak ścisłe i używane konsekwentnie, np. na mapie Gilly’ego z lat 1802-1803 występują tylko kategorie: Kirchdorf oraz Dorf ohne Kirche.
pl
0 references
Pfarrdorf: 1. Dorf, in dem die für die Pfarrgemeinde konstitutive Pfarrkirche (I) steht [wieś, w której stoi kościół parafialny właściwy dla całej parafii, gminy parafialnej]; 2. zu einer Pfarre (I) gehöriges Dorf [wieś należąca do parafii]
0 references
Jednostka osadnicza o zwartej lub rozproszonej zabudowie i istniejących funkcjach rolniczych lub związanych z nimi usługowych lub turystycznych, nieposiadająca praw miejskich lub statusu miasta
0 references
t. XX, s. 199–201: 1. osada, w której ludność zajmuje się głównie rolnictwem, 2. mieszkańcy wsi, ogół mieszkańców wsi.
0 references
t. 7, s. 594–595: osada rolnicza, z pewnej liczby chat złożona, sioło
0 references
Kirchdorf: Dorf mit Kirche (I) und Pfarrer, rechtlicher und religiöser Mittelpunkt einer (eventuell aus mehreren Filialdörfern bestehenden) politischen oder Pfarr-Gemeinde [Wieś z kościołem i parafią, prawne i religijne centrum gminy politycznej albo parafialnej (ewentualnie składającej się z kilku wsi filialnych, wsi z kościołami filialnymi]
0 references
1. miejscowość zamieszkała przez ludzi, którzy trudnią się pracą na roli, 2. mieszkańcy takiej miejscowości, 3. tereny pozamiejskie, rolnicze, letniskowe, 4. ludzie trudniący się pracą na roli
0 references
s. 15: 1. osada, której ludność zajmuje się uprawą roślin i chowem zwierząt, wieś: osada (osiedle wiejskie; teren zabudowany), na którym mieszka ludność pracująca w gospodarstwach wiejskich, koncentrująca większość środków produkcji, i na którym są dokonywane różne procesy produkcyjne, istnieje życie społeczne oraz kulturalne mieszkańców wsi (def. na podstawie Nowosielski 1964, Kiełczewska-Zaleska 1976, Chowaniem 1989); 2. podstawą (atomem) dla wsi nie jest pojedynczy wiejski budynek lecz ich komplet (zagroda), tworzący samodzielne gospodarstwo rolne z należącą doń powierzchnią ziemi --. Wieś w sensie antropogeograficznym jest częścią gminy (lub gromady), która stanowi grupę gospodarstw rolnych zabudowaną według jednolitego planu i tworzącą typ kształtu i skupienia (def. na podstawie Zaborski 1926); 3. to zbiorowisko ludzi albo osiedle z należącymi doń gruntami. Wieś: rozłóg i osada. O istnieniu wsi ma decydować także zestaw więzi wewnątrz wsi: rozłóg, siedlisko i ludność rolnicza (def. na podstawie Szymański 1969, Olechowski 1948); 4. wieś to społeczność lokalna, której funkcję produkcyjną uzupełniała funkcja rodziny. Wieś stanowi pewną historyczną formę struktury społecznej, względnie trwałą i jednolitą całość, której członkowie są ze sobą powiązani siecią zależności i więzi sprawiających, że całość ta jest wewnętrznie zintegrowana. Cechą konstytutywną tak rozumianej grupy jest określone terytorium geograficzne, które wspólnie użytkują, a efektem tego jest pewien stopień psychologicznego zespolenia całości lub części społeczności ze strukturą społeczno-przestrzenną jako znaczącą wartością kulturową. Podstawową funkcją środowiska kulturowego wsi, a zwłaszcza jego wartości przestrzennych jest kształtowanie poczucia tożsamości z rodzinną tradycją i jej wartościami oraz wynikającej stąd świadomości przynależności do miejscowej społeczności oraz identyfikacja z jej przestrzenią życiową (def. na podstawie Turowski 1992); 5. twór terytorialny mający granice, rozłóg ziemi, siedlisko (zagrodę), stanowiące całość przestrzenną o określonych więzach społecznych i terytorialnych oraz uprawnieniach prawnych. -- Jest to osiedle nie mające praw miejskich (def. wg Tkocza 1992, s. 15–16).
0 references
t. 4, s. 365: wioska, imienie, dobro, grunt leżący; wieś targowa, wsie łowcze, osoczne, wołoskie.
0 references
s. 29: wsią nazywamy osiedle w zasadzie otwarte, której ludność zajmuje się produkcją śródków żywności oraz surowców technicznych (tj. rolnictwem, hodowlą bydła, rybołówstwem itd.)
0 references
Wieś jest to miejscowość składająca się z zabudowań mieszkalno-gospodarczych, niekiedy przemysłowych (np. kuźnia, młyn) wraz z przynależnymi do nich gruntami (rozłogi), zamieszkała przez ludność zajmującą się w większości zajęciami rolniczo-hodowlanymi oraz przemysłem wiejskim (np. kowalstwo, młynarstwo), nieposiadająca praw miejskich ani statusu miasta. Niekiedy we wczesnym średniowieczu posiadająca prawo odbywania targu.
pl
0 references
Village is a locality composed of a group of buildings, mostly of residential and economic character, but sometimes, also industrial ones (i.e. ironworks, mill) as well as a belonging land, inhabited by people involved particularly in agricultural and construction activities or in farming industry (i.e. blacksmith or mill work), and not having city rights nor a status of a city or a town. Some villages in Early Middle Ages had a right to organise a fair and a market.
en
0 references